تفاوت های اصلی کنتاکتور و رله

تعریف و کاربرد های رله و کنتاکتور

برای شناخت بهتر تفاوت بین کنتاکتور و رله ابتدا باید با تعریف و کاربرد آن ها آشنا شویم. کنتاکتور یکی از بخش های مهم مدار های الکتریکی محسوب می شود. سوییچ کنتاکتور الکترومغناطیسی بوده و تحت خاصیت های مغناطیسی نیز عمل می کند. این قطعه در صورت وجود منبع برق خارجی فعالیت کرده و نقش مهمی در عملکرد صحیح کل مدار ایفا می کند.

عمده ترین فرق بین کنتاکتور و رله در وظایف آن ها می باشد. وظیفه اصلی کنتاکتور قطع و وصل کردن اتصالات مدار است. در صورتی که کنتاکتور عملکرد مناسبی نداشته باشد این موضوع روی کارکرد کل مدار تاثیر می گذارد و حتی ممکن است در آن اختلال ایجاد کند. یکی دیگر از اعضای مدار الکتریکی، رله است که شباهت فراوانی با کنتاکتور دارد، اما این دو محصول تفاوت های بسیاری دارند که در ادامه مقاله به آن می پردازیم.

رله ها از دیگر سوییچ های مدار می باشد که بر خلاف کنتاکتور ارتباطی با منبع برق خارجی ندارد. در مدار تیغه هایی وجود دارد که وظایف مشخصی را بر عهده دارند.رله نقش کلیدی در باز و بسته کردن این تیغه ها دارد و باعث بهبود عملکرد تیغه ها و در نهایت کل مدار می شود. تفاوت های که در رله و کنتاکتور وجود دارد، در نحوه عملکرد این دو محصول تاثیرگذار است و به استفاده بهتر از آن کمک می کند. یکی از شباهت های کنتاکتور و رله کنترل ولتاژ مدار و میزان جریان برق ورودی و خروجی به آن است. 

چند تفاوت اصلی بین کنتاکتور و رله

همان طور که قبلا هم گفته شد، رله و کنتاکتور با وجود شباهت های جزیی، دارای تفاوت های زیادی هستند. ظرفیت بار مهم ترین فرق بین کنتاکتور و رله محسوب می شود. در مدار های الکتریکی رله توانایی تحمل جریان های کمتر از ۱۰ آمپر را دارا می باشد. این در حالی است که کنتاکتور می تواند جریان های قوی تر مدار را نیز تحمل کند. بنابراین ظرفیت بار یکی از عواملی است که بین کنتاکتور و رله تفاوت ایجاد کرده است.

ابعاد و اندازه نیز یکی دیگر از تفاوت های بین کنتاکتور و رله محسوب می شود. با توجه به اینکه ظرفیت بار رله کمتر از کنتاکتور می باشد، ابعاد آن نیز از کنتاکتور کوچک تر است. علاوه بر این کنتاکتور به جریان برق خارجی وابسته است. این موضوع به آن معناست که در شرایط بی برقی یا پایین بودن جریان برق کنتاکت ها نمی توانند تماس یا ارتباط داشته باشند. در رله ها این موضوع وجود ندارد. کارکرد رله ها به منبع برق وابسته نبوده و حتی در صورت پایین بودن جریان برق یا بی برقی آن ها می توانند ارتباط و عملکرد الکتریکی خود را حفظ کنند.

وجود قطعه کمکی از دیگر تفاوت های کنتاکتور و رله محسوب می شود. در مدار های الکتریکی که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند برای افزایش بازدهی و بهبود عملکرد کنتاکتور می توان از ۲ یا ۴ کنتاکتور کمکی استفاده کرد. این قابلیت برای رله ها وجود ندارد. از هیچ قطعه کمکی نمی توان به منظور افزایش سطح بازدهی رله ها در مدار استفاده نمود.

انواع رله امرون

فرق بین کنتاکتور و رله در حفاظت

کنتاکتور و رله دو عنصر مهم در سیستم های برقی هستند که نقش محافظتی بسیار مهمی را ایفا می کنند. کنتاکتور یک دستگاه الکترومغناطیسی است که برای کنترل جریان الکتریکی در سوئیچینگ بارهای سنگین استفاده می شود. نقش اصلی کنتاکتور در محافظت، جداسازی و قطع دستگاه های الکتریکی در صورت وقوع خطای جریان، وجود دارد. به عبارت دقیق تر، کنتاکتور با تغذیه از چپ و راست خود، جریان را به صورت خودکار قطع می کند تا از آسیب به تجهیزات یا حوادث نامطلوب پیشگیری شود.

رله‌ ها در سیستم‌های حفاظت برق استفاده می‌شوند تا در صورت وقوع خطاهای برقی، از جمله افزایش جریان، کاهش ولتاژ یا قطع برق، عملکرد مناسب را انجام دهند. نقش رله‌ها در حفاظت شبکه برق به این صورت است که زمانی که خطا رخ می‌دهد، سیگنال خروجی رله فعال می‌شود و به تجهیزات حفاظت دستور می‌دهد تا عملکرد مناسب را انجام داده و خطای برق را شناسایی و جلوگیری کنند.

برخلاف قابلیت های پروتکشن های الکترونیک، رله های سنتی با استفاده از قابلیت های الکترومغناطیسی یک یک نوع حفاظت خاص روی شبکه برق ایجاد می کند.

علاوه بر این، آسان بودن نصب و استفاده باعث شده است تا کاربران در صورت لزوم به سادگى آن ها را تعویض کرده و یک نوع دیگری از حفاظت روى شبکه برق ایجاد کند.

با توجه به توضیحات فوق فرق بین کنتاکتور و رله در نقش محافظتی آن ها نیز مشاهده می شود. مهندسان و متخصصان این حوزه با بررسی ویژگی های مدار اقدام به انتخاب کنتاکتور و رله در تعداد مورد نیاز می کنند.

فرق بین کنتاکتور و رله در عملکرد

کنتاکتور و رله هر دو عملکردی در جهت کنترل جریان و حفاظت سیستم های الکتریکی دارند. نحوه عملکرد عاملی است که فرق بین کنتاکتور و رله را مشخص می کند. در کنتاکتور با استفاده از جریان برق القایی که از طریق همان منبع برق خارجی تامین می شود، کلید ها قطع و وصل می گردند. با قطع و وصل شدن کلید ها به ترتیب بار در حال عبور نیز قطع یا وصل می شود.

با اینکه رله نیز همانند کنتاکتور نوعی دستگاه الکترومغناطیسی محسوب می شود اما از نظر عملکرد خاصیتی متفاوت دارد. در واقع رله باعث تولید جریان القایی می شود. جریان القایی تولید شده به بخش های مختلف رله رفته و باعث فعال سازی سوئیچینگ آن می شود. تفاوت عملکرد رله و کنتاکتور باعث شده تا مهندسان از این دو قطعه در بهترنی موقعیت مدار استفاده کنند و بیشترین و بالاترین بازدهی را از آن ها دریافت کنند.

با توجه به شناخت ویژگی ها و تفاوت های بین کنتاکتور و رله می توانیم بهتر بفهمیم که کدام قطعه متناسب نیاز ما کارایی دارد. به طور مثال در ولتاژ های کمتر از ۲۵۰ باید از رله و در ولتاژ های بالا تر از ۱۰۰۰ باید از کنتاکتور استفاده شود. رله در مدار های تک فاز اما کنتاکتور در مدار های دو یا سه فاز قابل استفاده است.

معایب و مزایای رله

قطعات الکتریکی هر چقدر هم که کاربردی باشند ممکن است معایب مختلفی نیز داشته باشند. هر چند تولید کنندگان و طراحان این قطعات امروزه سعی در کاهش معایب و افزایش مزایای آن ها دارند اما باز هم نقص های جزئی در بیشتر قطعات الکتریکی به چشم می خورد. رله نیز از این قاعده مستثنی نیست و با وجود داشتن مزایای بی شمار دارای معایب مختلفی نیز می باشد.

به طور مثال قابلیت کنترل بار یکی از مزایای رله ها محسوب می شود. این قطعات می توانند بار های کوچک و بزرگ را تحمل کرده و مانند یک سوییچ عمل کنند. هزینه مناسب و نحوه نصب آسان آن ها از دیگر مزایای این قطعات پر کاربرد محسوب می شود. اگر رله ها به صورت صحیح نصب شود، کمتر دچار خرابی شده و این نکته به سود مصرف کننده خواهد بود.

معایب رله ها نیز بهتر است شناخته شوند تا مصرف کننده با اطلاعات بهتر بتواند آن را خریداری و استفاده کند. یکی از مهم ترین معایب رله ها حجم و اندازه آن ها می باشد. طراحی این قطعات به صورت سخت افزاری بوده و به این ترتیب حجم زیادی را اشغال می کنند. یکی از اصلی ترین و مهم ترین معایب رله ها صوت و لرزش این محصول است. تولید کنندگان هنوز هم در تلاش اند تا با شناسایی عیوب این قطعات و طراحی های جدید تر، سطح کیفی و عملکرد آن ها را افزایش بدهند.

معایب و مزایای کنتاکتور

مزایای کنتاکتور طی سال های اخیر و با ورود گسترده مدار های صنعتی بر همگان ثابت شده است. طول عمر بلند این قطعات در کنار قابلیت تحمل حمل بار بالا از جمله مواردی است که باعث استفاده گسترده از آن ها شده است. کنتاکتور ها با داشتن قابلیت کار در شرایط سخت نیز از سایر قطعات الکتریکی متمایز شده اند. این قطعات دارای محافظ در برابر شوک الکتریکی، رطوبت و گرد و غبار هستند و به این ترتیب می توانند در صورت وجود این عوامل عملکرد خود را حفظ کنند.

بررسی معایب کنتاکتور نیز همانند مزایای آن برای استفاده بهتر از این قطعه ضروری است. یکی از معایب کنتاکتور اندازه بزرگ آن می باشد. این قطعه نیز همانند رله به فضای بزرگی برای قرارگیری داخل مدار احتیاج دارد. کنتاکتور ها بر خلاف رله ها گران قیمت می باشند. بنابراین هزینه بالا یکی از معایب این قطعه محسوب می شود. کنتاکتور ها قطعاتی با مصرف انرژی بالا هستند. در برخی موارد مصرف بالای انرژی توسط این قطعات یکی از معایب آن به شمار می رود.

یادآوری این نکته لازم است که تعیین مزایا و معایب کنتاکتور به شرایط محیطی که در آن قرار دارد وابسته است. در محیط های کم سر صدا تر ممکن است کنتاکتور به عنوان قطعه ای پر سر و صدا شناخته شود و آزار دهنده باشد. در صورتی که محیط صنعتی و بزرگ تر باشد نیز ممکن است اصلا صدای بالا به عنوان نقص کنتاکتور به چشم نیاید. عمر محدود و حساسیت این قطعه به شوک و لرزش از دیگر عواملی است که جز معایب کنتاکتور محسوب می شود.

انواع کنتاکتور هیوندای

ویژگی های کنتاکتور و رله

یکی از راه های شناخت بهتر فرق بین کنتاکتور و رله بررسی ویژگی های هر یک از این قطعات به صورت مجزا می باشد. اجزای تشکیل دهنده رله شامل یک سیم پیچ و دو تیغه می باشد. این موارد هم به صورت باز و هم بسته قابل مشاهده می باشند. در مقایسه با رله، کنتاکتور حداقل دارای دو تیغه بوده که در بیشتر موارد نیز این تیغه ها باز هستند.

باز یا بسته بودن تیغه ها در رله به سیم پیچ وابسته است اما در کنتاکتور چنین موردی دیده نمی شود. همان طور که پیش تر هم گفته شد رله ها در سوییچینگ هایی با ولتاژ پایین به کار گرفته می شوند در حالی که کنتاکتور ها قابلیت تحمل بار بیشتری دارند. در نتیجه این امر رله ها قابل استفاده در دستگاه های ولتاژ پایین مانند چراغ های کوچک هستند.

در کنتاکتور عمده عملکرد قطعه از جمله تخلیه انرژی آن در سیم پیچ انجام می شود. کنتاکتور ها انواع مختلفی دارند که هر یک از آن ها در عواملی مانند میزان تحمل آمپر بار با یکدیگر تفاوت دارند. از آن جایی که برای کنتاکتور ها می توان از کنتاکت کمکی نیز استفاده کرد در برخی موارد قابلیت تحمل بار آن ها افزایش چشمگیری پیدا می کند. این تفاوت باعث شده تا از کنتاکتور در دستگاه های بزرگتر و سنگین مانند خازن و باتری های صنعتی استفاده شود.

فرق بین کنتاکتور و رله در قیمت

یکی از مهم ترین آیتم های هر محصول طی انتخاب و خرید، قیمت آن می باشد. اغلب مشتریان نیز هنگام خرید محصولات مورد نیاز خود به مقایسه قیمت آن ها می‌ پردازند. در ادامه با بررسی قیمت کنتاکتور و رله نسبت به این موضوع مخاطبان را به آگاهی نسبی می رسانیم. با وجود محدودیت های رله از جمله کمتر بودن قدرت و توانایی تحمل بار، قیمت آن نسبت به کنتاکتور کمتر می باشد.

با این وجود قیمت هر یک از این قطعات به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور مثال کنتاکتور با توجه به نوع و ویژگی های آن از ۳۵۰ هزار تومان تا حدود ۲۰ میلیون تومان متغیر است. این در حالی است که رله ها نیز در انواع مختلف و با قیمت هایی در محدوده ۱۰ هزار تومان تا ۲۰ میلیون تومان در بازار یافت می شوند. وجود انواع مختلف این قطعات با قیمت های مختلف منجر شده تا مصرف کنندگان بتوانند متناسب با نوع نیاز خود بهترین انتخاب و خرید را داشته باشند.

سخن آخر

دانستن این نکته ضروری است که تفاوت بین کنتاکتور و رله به موارد ذکر شده در بالا محدود نمی شود. این دو قطعه دارای تفاوت های فراوانی هستند که درک بسیاری از آن نیازمند دانش فراوان در این زمینه است. 

برای خرید کنتاکتور و رله به سایت کنترل ۲۴ مراجعه کنید. همچنین برای اطلاع از قیمت های بروز، می توانید از طریق لینک زیر با کارشناسان کنترل ۲۴ در ارتباط باشید.